"Bo dorosłemu nikt nie powie: Wynoś się’, a dziecku często się tak mówi. Zawsze jak dorosły się krząta, to dziecko się plącze, dorosły żartuje, a dziecko błaznuje, dorosły płacze, a dziecko się maże i beczy, dorosły jest ruchliwy, dziecko wiercipięta, dorosły smutny, a dziecko skrzywione, dorosły roztargniony, dziecko gawron, fujara. Dorosły się zamyślił, dziecko zagapiło. Dorosły robi coś powoli, a dziecko się guzdrze. Niby żartobliwy język, a przecież niedelikatny. Pędrak, brzdąc, malec, rak – nawet, kiedy się nie gniewają, kiedy chcą być dobrzy. Trudno, przyzwyczailiśmy się, ale czasem przykro i gniewa takie lekceważenie."
Janusz Korczak „Kiedy znów będę mały”
Każdy człowiek jest istotą rozumną, wolną, zasługującą na szacunek, miłość, pełnię przysługujących mu praw i obowiązków. Nikt nie rodzi się jednak doskonały. Z biegiem czasu przy pomocy bliskich kształtujemy swoją osobowość, a już od momentu przyjścia na świat czeka na nas mnóstwo pracy. Musimy doskonalić swoje siły motoryczne, niezbędne do poruszania się, rozwijać swoje zmysły pozwalające na kontakt z otaczającym nas światem, uczucia, dzięki którym będziemy mogli właściwie reagować na rzeczywistość i wreszcie musimy uczyć się korzystać z woli i rozumu. To właśnie one charakteryzują człowieka i pozwalają mu w sposób wolny i świadomy podejmować decyzje i ponosić za nie odpowiedzialność.
Człowiek musi się, zatem rozwinąć i dojrzeć do właściwego sobie sposobu życia. Rozwój ten wyznacza sama ludzka natura, w którą wpisane są odpowiednie prawa- prawa natury. Dzieci posiadają szczególne prawa. Rozwój ich człowieczeństwa przebiega, bowiem w szczególny sposób. Dziecko nie potrafi samo zadbać o siebie, nie potrafi samodzielnie kształcić swojej natury. Potrzebuje do tego rodziców, opiekunów, potrzebuje wielu innych ludzi. Dzieciństwo to jeden z ważnych okresów w życiu człowieka, który ma wpływ na jego kolejne etapy. Dziecko, które zna swoje prawa jest w stanie świadomie z nich korzystać. Zaczyna rozumieć, że jest traktowane przez Państwo podmiotowo a nie przedmiotowo, że ma prawa, które, muszą być respektowane. Znajomość swoich praw umożliwia obronić się dziecku przed przemocą, krzywdzeniem, dyskryminacją. Wie, że ma do tego prawo i, że są instytucje, które powinny mu pomóc.
W Polsce najważniejszymi aktami prawnymi, gwarantującymi prawa dziecka, są:
- Konstytucja RP;
- Konwencja o Prawach Dziecka;
- Ustawa o Rzeczniku Praw Dziecka.
DZIECI MAJĄ PRAWO DO:
- życia i ochrony zdrowia,
- godziwych warunków życia,
- tożsamości,
- wychowania w rodzinie i kontaktów z rodzicami w przypadku rozłączenia z nimi,
- własnego zdania i wyrażania swoich uczuć i pragnień w ważnych sprawach, które dotyczą dziecka
- życia bez przemocy fizycznej i psychicznej, poniżania i wyśmiewania, nadużyć seksualnych, wszelkiego okrucieństwa
- szacunku, godności i nietykalności osobistej,
- indywidualnego rozwoju i własnego tempa rozwoju,
- podejmowania decyzji i możliwości wyboru,
- wypoczynku i czasu wolnego,
- partnerskiej rozmowy na każdy temat,
- równego traktowania,
- korzystania z dóbr,
- informacji,
- poszanowania własności,
- znajomości swoich praw.
DZIECI MAJĄ OBOWIĄZEK:
- przestrzegania zasad i norm współżycia ustalonych w zbiorowości przedszkolnej, opartych na wartościach uniwersalnych, takich jak: dobro, prawda, miłość i piękno,
- poszanowania pracy innych osób (dzieci i dorosłych),
- uczestniczenia w pracach porządkowych i samoobsługowych, pełnienia dyżurów,
- współdziałania z nauczycielami w procesie wychowania, nauczania i terapii,
- szanowania sprzętów i zabawek jako wspólnej własności,
- wywiązywania się z przydzielonych zadań,
- przestrzegania zakazów dotyczących bezpieczeństwa.
"Wychowanie dziecka, to nie miła zabawa, a zadanie, w które trzeba włożyć wysiłek bezsennych nocy, kapitał ciężkich przeżyć i wiele myśli..."
Janusz Korczak
Opracowała: Anna Krupa